به گزارش عیار معدن، چشم‌انداز صنعت فولاد در سال ۱۴۰۴، یک هدف‌گذاری بزرگ و چالشی برای تولید سالانه ۵۵ میلیون تن محصول فولادی دارد که تحقق این چشم‌انداز، مشروط به برآوردن پیش‌نیازهای متنوعی است که یکی از مهم‌ترین آن‌ها توسعه‌ی زیرساخت حمل‌ونقل ریلی است
امروزه موضوع حمل‌ونقل یکی از چالش‌های مهم صنعت فولاد کشور به شمار می‌رود که بخش قابل‌توجهی از هزینه‌های تولید محصولات فولادی را به خود اختصاص داده است. استفاده از حمل‌ونقل ریلی می‌تواند با کاهش هزینه‌های عملیاتی، سودآوری و توان صادراتی شرکت‌های فولادی را افزایش دهد. بااین‌وجود، به دلایل مختلف از جمله یارانه بالای سوخت در کشور و عدم توسعه زیرساخت‌های ریلی، توجه زیادی به این مقوله نشده است.
در راستای تحقق اهداف برنامه 1404، توسعه صنعت فولاد کشور و رسیدن به تولید 55 میلیون تن شمش فولاد جابه‌جایی مواد اولیه و انتقال کنسانتره و گندله به واحدهای فولادسازی و قیمت تمام‌شده آن‌ها، یکی از اصلی‌ترین چالش‌های بخش حمل‌ونقل در سال‌های آینده خواهد بود. در این شرایط، لازم است با برنامهریزی، تحول اساسی در زیرساخت‌های حمل‌ونقل ریلی ایجاد شود تا علاوه بر جابه‌جایی این حجم از مواد، هزینه‌های حمل‌ونقل نیز کاهش یابد. توسعه زیرساخت‌های ریلی با کاهش هزینه‌های حمل‌ونقل، قدرت رقابت‌پذیری و توان صادراتی محصولات فولادی را افزایش خواهد داد.
واقعیت آن است که صنعت حمل‌ونقل ریلی، خادم بزرگ صنعت فولاد و یکی از مهم‌ترین حلقه‌های زنجیره‌ی ارزش آن، بلکه حلقه‌ای «جایگزین ناشدنی» در این زنجیره است. از سوی دیگر، با توجه به سهم 60-70 درصدی مواد معدنی و محصولات فولادی از بازار حمل بار ریلی کشور و با ملاحظه‌ی این‌که شبکه‌ی ریلی به‌طور هم‌زمان به بازار مسافری و باری خدمت می‌دهد، به‌تقریب خوبی می‌توان ادعا نمود که حدود 40-50 درصد ظرفیت ریلی کشور (شامل شبکه، ناوگان، تجهیزات و کارکنان) به‌منظور خدمت‌رسانی به صنعت فولاد ایجاد گردیده است.
بر بزرگان صنعت فولاد به‌عنوان اصلی‌ترین مشتری صنعت حمل‌ونقل ریلی واجب است از این حلقه‌ی حیاتی که اکنون در موقعیت ضعیفی از عمر خود قرار دارد و استحکام چندانی ندارد، به‌قدر کفایت حمایت و آن را احیا نمایند. در فقدان تصمیمات حمایتی منجر به توسعه‌ی زیرساخت‌ها و سودآوری بخش حمل‌ونقل ریلی، نه‌فقط تحقق اهداف سند چشم‌انداز ۱۴۰۴ صنعت فولاد مبنی بر تولید سالانه ۵۵ میلیون تن محصول که حتی تداوم تولید کنونی هم میسر نخواهد بود.
مزیت نسبی حمل ریلی بر حمل جاده‌ای
حمل ریلی در صادرات، نزدیک شدن واحدها به ظرفیت اسمی، بهبود سرعت حمل کالا و کاهش بهای تمام‌شده نسبت به حمل جاده‌ای مزیت بالایی دارد. به طوریکه برآورد میزان مصرف در افق 1404 بر اساس روش میانگین‌گیری از روش‌های مختلف، حدود 7/ 22 میلیون تن خواهد بود که نیاز به صادرات 32/3 میلیون تنی خواهد بود که حمل‌ونقل ریلی جز لاینفک آن می باشد. توسعه زیرساخت‌های ریلی موجب کاهش هزینه تمام‌شده کالاهای نهایی و همچنین کاهش هزینه تمام‌شده مواد اولیه خواهد شد. با توجه به جغرافیای پهناور ایران و مسافت طولانی بین قطب‌های صنعتی به‌ویژه تهران، مشهد، تبریز و اراک از بنادر کشور، حمل‌ونقل ریلی جایگاه و اهمیت ویژه‌ای در لجستیک سریع مواد اولیه و محصولات نهایی پلنت ها را دارد.
افزایش 300 درصدی پیش‌بینی تناژ حمل شده در افق 1400 به‌خوبی بیانگر نیاز به‌سرعت بخشی به پروژه‌های زیرساختی ریلی کشور است. با توجه به‌سرعت سیر بازرگانی فعلی کشور که عددی در حدود 6 کیلومتر بر ساعت است در صورت افزایش این رقم باعث بهره‌وری بالاتر خواهد شد.