در ۱۷سپتامبر ۲۰۲۵، شرکت کانادایی ایوانهو ماینز اعلام کرد که با فروش خصوصی ۵۷.۵میلیون سهم به قیمت ۱۲دلار کانادا، ۵۰۰میلیون دلار سرمایه از صندوق ثروت ملی قطر دریافت کرده است. این معامله معادل واگذاری ۴ درصد سهام ایوانهو به قطر است و ارزش کل شرکت را به حدود ۱۷.۸میلیارد دلار کانادا رسانده است.
رابرت فریدلند، بنیانگذار ایوانهو، این اقدام را تاییدی قوی بر جایگاه شرکت در بازار جهانی مواد معدنی حیاتی خواند. به گفته او، این سرمایهگذاری به توسعه پروژههای مس و پلاتین شرکت در آفریقا کمک میکند و ظرفیت ایوانهو را برای پاسخگویی به نیازهای ناشی از گسترش انرژیهای نو، مراکز داده و فناوریهای هوش مصنوعی افزایش میدهد.
این سرمایهگذاری بخشهای متنوعی از جمله معدن، کشاورزی، انرژی، داروسازی و خدمات مالی را پوشش میدهد، اما تمرکز اصلی آن بر معادن مس، کبالت و الماس کنگو است؛ کشوری که بیش از ۷۰درصد ذخایر کبالت جهان را در اختیار دارد. به گفته مقامهای کشور کنگو، هشت تفاهمنامه برای سرعتبخشی به اجرای پروژهها در دست تهیه است. هولدینگ المنصور، که بیش از ۱۰۰ شرکت در حوزههای مختلف دارد، در ماههای اخیر تعهدات مشابهی در کشورهای دیگری چون بوتسوانا، زامبیا و موزامبیک داده و حجم کل سرمایهگذاریهای آفریقایی خود را به بیش از ۱۰۰میلیارد دلار رسانده است.
سرمایهگذاری قطر در شرکت کانادایی و تعهد هلدینگ المنصور در کنگو، دو روی یک سکهاند. هر دو اقدام بخشی از استراتژی قطر برای کاهش وابستگی به نفت و گاز و ورود به زنجیره ارزش مواد معدنی حیاتی در چارچوب چشمانداز ملی ۲۰۳۰ است. این تحرکات، قطر را وارد رقابت مستقیم با سایر کشورهای خلیج فارس کرده است.
عربستان و امارات نیز در سال جاریمیلیاردها دلار در بخش معدن آفریقا سرمایهگذاری کردهاند و شرق این قاره را به میدان تازهای برای رقابت ژئوپلیتیک و اقتصادی بازیگران خلیج تبدیل کردهاند. با وجود فرصتهای گسترده، چالشهای جدی نظیر ضعف حکمرانی در کشورهای میزبان و ناامنیهایی همچون درگیریهای شرق کنگو وجود دارد. به گفته تحلیلگران آکسفورد اکونومیکس، «جذب سرمایه تنها گام نخست است و اجرای موفق پروژهها آزمون واقعی خواهد بود.»
قطر با این سرمایهگذاریهای کلان، نهتنها آینده عرضه مواد معدنی حیاتی را تحت تاثیر قرار میدهد، بلکه جایگاه خود را بهعنوان بازیگری کلیدی در صحنه انرژی و ژئوپلیتیک آفریقا تثبیت میکند. در صورت موفقیت، این پروژهها میتوانند الگویی تازه از همکاری جنوب – جنوب ارائه دهند؛ الگویی که دیپلماسی، توسعه و امنیت انرژی را به هم پیوند میزند. /دنیای اقتصاد