به نظر می‌رسد تمایل شرکتهای بزرگ معدنی برای ورود به بخش بازیافت مواد اولیه و فلزات افزایش یافته است. در همین رابطه، می‌توان به شرکت معدنی «Sibanye-Stillwater» مستقر در آفریقای جنوبی به عنوان یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان پلاتین، پالادیوم، رودیوم و همچنین طلا در جهان اشاره کرد. شرکت مذکور در حال حاضر یکی از بزرگ‌ترین شرکتهای فعال در بخش بازیافت نیز محسوب می‌شود که موفق شده است ۳۱۰ هزار اونس فلزات گروه پلاتین را در سال ۲۰۲۳ از طریق واحدهای خود فرآوری کند. هم‌اکنون حدود ۱۳٫۳ درصد از درآمد این شرکت به بخش بازیافت اختصاص دارد.
به گزارش عیار معدن، در مجموع در واحدهای بازیافت متعلق به شرکت «Sibanye-Stillwater» که در ایالات متحده آمریکا قرار دارد، فلزات گرانبها و فلزات پایه سبز به وسیله طیف وسیعی از واحدهای تجمیعی، جمع‌آوری، فرآوری و خردایش از طریق فلزات ثانویه به تولید می‌رسد.
شرکت «Sibanye-Stillwater»، از جمله اولین شرکتهای معدنی بود که به عرصه بازیافت فلزات ورود پیدا کرد و بسیار موفق نیز در این بخش ظاهر شد؛ شاید همین مسئله موجب شده است که تمایل سایر شرکتهای معدنی به منظور حضور در بخش بازیافت و ایجاد تنوع در منبع درآمدهای خود نسبت به قبل افزایش چشمگیری پیدا کند. در حال حاضر شرکتهای معدنی فراوانی قصد دارند که چه از طریق خرید سهام شرکتهای بازیافت یا ایجاد سرمایه‌گذاری‌های مشترک و چه از طریق تامین مالی در راستای توسعه فناوری‌های اختصاصی به صنعت بازیافت فلزات و مواد معدنی ورود کنند.
شرکتهای معدنی به دنبال سرمایه‌گذاری در بخش بازیافت فلزات
لوران شاربونیر، مدیر ارشد تجاری و توسعه شرکت «Sibanye-Stillwater» که در کنفرانس «Resource Tomorrow» حضور داشت، بیان کرد: شرکتهای معدنی در نظر دارند تمرکز خود را در راستای ایجاد متنوع‌سازی منبع درآمد، بر روی بخش‌های مختلفی از صنایع معدنی مانند تولید مواد و فلزات معدنی از قراضه‌ها در بخش بازیافت معطوف کنند. گفتنی است کنفرانس مذکور در ماه دسامبر ۲۰۲۴ در شهر لندن برگزار شد.
شرکت «Glencore»، یکی دیگر از شرکت‌هایی است که در سال ۲۰۲۴ تمایل خود به ورود به بخش بازیافت فلزات را از طریق سرمایه‌گذاری ۷۵ میلیون دلاری در شرکت «Li-Cycle» به عنوان یک شرکت فعال در بازیافت مواد اولیه باتری لیتیوم‌یون اعلام کرد. در ماه سپتامبر ۲۰۲۴، شرکت انگلیسی سوئیسی «Glencore» با شرکت «Strategic Metals» مستقر در ایالات متحده آمریکا با هدف فرآوری کبالت، مس و محصولات میانی در صنایع پایین‌دستی از طریق پروژه «La Cobaltera» واقع در شیلی وارد همکاری شد.
در سال ۲۰۲۳ نیز شرکت «Rio Tinto» با پرداخت ۷۰۰ میلیون دلار، حدود ۵۰ درصد از سهام شرکت «Matalco» فعال در بخش بازیافت فلزات را تصاحب کرد. قابل ذکر است که شرکت «Matalco»، دارای ۶ مرکز تولید آلومینیوم بازیافتی بوده که ظرفیت تولید آن‌ها در مجموع ۹۰۰ هزار تن در سال اعلام شده است. شرکت «Rio Tinto» در آخرین کنفرانس مطبوعاتی خود در سال ۲۰۲۴ اعلام کرد که قصد دارد حجم سرمایه‌گذاری در کسب‌وکار آلومینیوم خود در آمریکا را افزایش دهد.
به گفته شرکت مذکور، پیش‌بینی می‌شود تقاضا برای آلومینیوم بازیافتی در آمریکا در بازه زمانی سال‌های ۲۰۲۲ تا ۲۰۳۲ بیش از ۷۰ درصد افزایش یابد که ناشی از رشد حجم تقاضا برای این فلز در بخش‌هایی چون حمل‌و‌نقل، ساخت‌وساز و بسته‌بندی است.
از سوی دیگر در سال ۲۰۲۳، شرکت «Albemarle» حدود ۱٫۳ میلیارد دلار به منظور راه‌اندازی واحد فرآوری چندگانه «Mega-Flex» در ایالات متحده آمریکا برای بازیافت لیتیوم از باتری‌ها اختصاص داد. گفتنی است ظرفیت بازیافت در این واحد تولیدی، سالانه حدود ۵۰ هزار تن لیتیوم هیدروکسید باتری گزارش شده که به نظر می‌رسد با توسعه ظرفیت بازیافت در واحد مذکور به حدود ۱۰۰ هزار تن در سال خواهد رسید.
در ابتدا قرار بود روند ساخت واحد بازیافت مذکور در سال ۲۰۲۴ آغاز شود. با این وجود، شرکت «Albemarle» اعلام کرد که برخی از برنامه‌های خود در رابطه با روند سرمایه‌گذاری در بخش بازیافت لیتیوم را به دلیل وضعیت نامناسب بازار ماده معدنی مذکور تغییر داده است.
سخنگوی شرکت «Albemarle» در همین خصوص عنوان کرد: این شرکت در حالی همچنان متعهد به ایجاد یک زنجیره تامین داخلی انعطاف‌پذیر است که در حال حاضر ادامه روند سرمایه‌گذاری در بخش لیتیوم به دلیل روند نزولی قیمت این ماده معدنی در بازار امکان‌پذیر نیست.
عامل اصلی افزایش تمایل شرکتهای معدنی به متنوع‌سازی منابع
کارشناسان صنعت بر این باورند که به دلیل طولانی‌تر شدن زمان ساخت پروژه‌های معدنی جدید از ۱۲٫۷ سال به ۱۷٫۹ سال و افزایش شدید حجم تقاضا برای مواد معدنی حیاتی، در اجرای سیاست‌گذاری‌ها و رعایت الزامات پایداری در بخش صنایع معدنی تغییراتی ایجاد شده است. در همین راستا، به دلیل اهمیت بالای مواد معدنی و فلزات استراتژیکی مانند لیتیوم، کبالت و مس در گذار به انرژی‌های تجدیدپذیر و تسلط چین بر بازار بیشتر این مواد معدنی حیاتی، کشورهای مختلفی مانند آمریکا و اتحادیه اروپا به دنبال تدوین سیاست‌گذاری‌ها و ارائه مشوق‌هایی به منظور افزایش حجم تولید و عرضه این مواد معدنی در خاک خود هستند.
لورا تایلر، مدیرعامل شرکت «Adriatic Minerals» مطرح کرد: در حال حاضر پروژه‌های معدنی با چالش‌های پیچیده‌ای به منظور توسعه مواجه بوده و به همین دلیل است که شرکتهای کمی با در نظر گرفتن چنین مشکلاتی خواهان ورود به بخش معدن هستند.
فیلیپ دوآ، دانشجوی دکترای مهندسی معدن در دانشگاه علم و صنعت میسوری تصریح کرد: با توجه به چالش‌های بخش معدن، سرمایه‌گذاری در بخش بازیافت برای شرکتهای معدنی اقدامی سودمندانه خواهد بود. سرمایه‌گذاری شرکتهای معدنی در بخش معدن و بازیافت نه تنها دسترسی به مواد اولیه را افزایش می‌دهد بلکه باعث ایجاد یک زنجیره تامین پایدارتر از بخش استخراج مواد اولیه تا بخش بازیافت مواد معدنی خواهد شد.
راندال هافسمیت، معاون ارشد مشاور فنی شرکت «WSP» خاطرنشان کرد: شرکتهای معدنی به دلیل پیش‌‌زمینه‌ای که در عرضه مواد اولیه از معادن دارند، به طور قطع می‌توانند با استفاده از این تجربه خود در بخش بازیافت نیز موفق ظاهر شوند. به عنوان مثال، در همین رابطه می‌توان به حضور موفق شرکت «Glencore» در بخش بازیافت مواد معدنی حیاتی اشاره کرد. واحد بازیافت شرکت «Glencore» در حال حاضر بیش از ۲۰۰ میلیون دلار در سال عایدی برای شرکت مذکور به ارمغان می‌آورد و پیش‌بینی شده است با توجه به قرارداد همکاری این شرکت با شرکت «Li-Cycle»، عایدی آن تا سال ۲۰۲۸ به بیش از چهار برابر رقم ذکر شده افزایش پیدا کند.
تدوین سرمایه‌گذاری‌ها در صورتی که همراه با حمایت‌های مالی صورت پذیرد، موجب رشد بخش بازیافت خواهد شد. در همین راستا، وزارت انرژی ایالات متحده آمریکا حدود ۱۶ میلیارد دلار به منظور توسعه فناوری‌های جدید در بخش بازیافت فلزات و زیرساخت‌های آن اختصاص داده است. قانون کاهش تورم آمریکا، طرح مواد اولیه حیاتی اتحادیه اروپا و تشکیل انجمن «European Raw Materials Alliance»، از جمله طرح‌ها و اقداماتی بوده که در راستای حمایت از تولید و عرضه داخلی مواد معدنی حیاتی و توسعه بخش بازیافت در این دو منطقه از جهان با توجه به اینکه پیش‌بینی شده است حجم تقاضا برای مواد اولیه مهمی چون آلومینیوم، سیلیسیوم، مس و نیکل در سال‌های آینده افزایش پیدا می‌کند، انجام شده است.
بی‌شک ارائه چنین اقداماتی باعث افزایش ثبت قراردادهای همکاری شرکتهای معدنی با سایر شرکت‌ها شده است. شرکت «Albemarle» و شرکت خودروسازی فورد از جمله شرکت‌هایی به شمار می‌آیند که توانسته‌اند از مزایای چنین طرح‌هایی استفاده کنند. براساس قرارداد به امضا رسیده میان دو شرکت مذکور از سال ۲۰۲۶، شرکت «Albemarle» محموله مورد نیاز هیدروکسید لیتیوم را به مدت پنج سال برای شرکت فورد تامین خواهد کرد.
رعایت دستورالعمل‌های مبتنی بر شاخص محیطی، اجتماعی و حاکمیتی
توسعه بخش بازیافت، موجب کاهش حجم فعالیت‌های معدنی که در حال حاضر با چالش‌هایی همچون مقاومت جوامع بومی و کاهش عیار سنگ‌های معدنی دست و پنجه نرم می‌کند، خواهد شد. آلپ بورا، یکی از مشاوران فعال در بخش معدن معتقد است که توسعه بخش بازیافت، موجب افزایش اعتبار شرکتهای معدنی فعال در بخش بازیافت شده؛ اعتباری که برای مصرف‌کنندگان نهایی از اهمیت فزاینده‌ای برخوردار است.
وی با تاکید بر اینکه توسعه زنجیره ارزش برای شرکتهای معدنی اهمیت فراوانی دارد، به فعالیت شرکت «ArcelorMittal» و موفقیت این شرکت در ایجاد یک زنجیره ارزش قابل اتکا برای خود با فعالیت در بخش‌هایی نظیر سنگ‌آهن و فولاد اشاره کرد.
بورا در ادامه خاطرنشان کرد: شرکت «ArcelorMittal» در تولید محصولات فولادی خود به کمک فناوری کوره قوس الکتریکی، از حجم زیادی از قراضه بازیافتی استفاده می‌کند. در حال حاضر فرصت مناسبی برای حضور شرکتهای معدنی در بخش بازیافت فراهم شده است.
چالش‌های فنی در بخش بازیافت
بازیافت فلزات، فرایندی بسیار چالش برانگیز بوده و نیازمند استفاده از نوآوری‌های به روز است. به عنوان مثال، فلز روی را می‌توان به راحتی بازیافت کرد اما اغلب در این فرایند، فلز روی با پلاستیک و سایر فلزات دیگر مخلوط می‌شود که نیازمند جداسازی آن پیش از آغاز فرایند فرآوری است.
اگر از مواد بازیافتی بدون انجام فرایند جداسازی و فرآوری به طور مستقیم درون کوره‌های بلند فولادسازی استفاده شود، به طور قطع این کوره‌های بلند به شدت آسیب خواهند دید. بر همین اساس، افزایش سرمایه‌گذاری‌ها در بخش بازیافت از سوی شرکتهای معدنی موجب رشد نوآوری و غلبه بر بسیاری از چالش‌های فعلی در بخش بازیافت می‌شود.
طبق آمار ارائه شده از سوی شرکت «GlobalData»، طی سه سال گذشته (۲۰۲۲-۲۰۲۴) بیش از سه هزار پتنت در صنایع معدنی از جمله بخش بازیافت فلزات به ثبت رسیده است. شرکت «Barrick Gold»، شرکت «Enos» و شرکت «Vale» از جمله شرکتهای مطرح در بازیافت فلزات باتری با بیشترین ثبت پتنت محسوب می‌شوند.
بورا معتقد است که فعالان بخش معدن، اقدامات بسیار مهمی از طریق تامین مالی توسعه فناوری‌های جدید در بخش مذکور انجام داده‌اند. با این وجود، شرکتهای معدنی در روند بازاریابی اقدامات خود عملکرد بسیاری ضعیفی داشته‌اند.
رابرت کیمبال، معاون ارشد بخش فرایندهای صنعتی در شرکت «WSP» عنوان کرد: شرکتهای معدنی به دنبال ایجاد تغییرات در فرایند استخراج مواد اولیه از معادن و سدهای باطله هستند تا طرح‌های اصلاحی را به منظور مدیریت بلندمدت کسب‌وکار خود در فاز استخراج انجام دهند. با این حال، اجرای چنین تغییراتی زمان‌بر بوده و هنوز در مراحل اولیه قرار دارد.
به طور کلی، کارشناسان بر این باورند که حضور شرکتهای معدنی در بخش بازیافت همچنان با توجه به اینکه هیچ تغییر عمده‌ای درعوامل تاثیرگذار بر تمایل آن‌ها در بخش مذکور ایجاد نشده است، به طور فزاینده‌ای در راستای توسعه زنجیره ارزش کسب‌وکار خود با استفاده از بخش بازیافت تداوم خواهد داشت.جیکوب استاشولم، مدیر اجرایی شرکت «Rio Tinto» پس از خرید سهام شرکت «Metalco» یادآور شد: بخش بازیافت حلقه گمشده صنایع معدنی است.
فلزات آنلاین