بازار نقره در انتهای هفته نخست ماه سپتامبر سال جاری میلادی بار دیگر نوسانهایی را تجربه کرد و رقمی نزدیک به بالاترین سطوح قیمتی از سال ۲۰۱۱ را به ثبت رساند. این روند نوسانی در بازار نقره را میتوان بازتابی از تعامل پیچیده میان سیاستگذاریهای احتمالی فدرال رزرو، وضعیت مبهم ژئوپلیتیکی و رشد تقاضا برای این فلز گرانبها در صنایع در نظر گرفت.نوسانات نرخ نقره در این سطوح قیمتی حاکی از تغییر نگرش سرمایهگذاران در شرایطی است که چشمانداز کلان بازار فلزات گرانبها با وضعیتی مبهم روبهروست.
سیاستگذاریهای پولی فدرال رزرو؛ محرک اصلی بازار فلزات گرانبها
سیاستگذاریهای پولی فدرال رزرو، همچنان مهمترین عامل تعیینکننده در نوسانات قیمتی در بازار فلزات گرانبها به شمار میرود. در حال حاضر حدود ۹۰ درصد از فعالان بازار پیشبینی کردند که کاهش نرخ بهره بانکی به میزان ۰٫۲۵ درصد در نشست ماه سپتامبر ۲۰۲۵ فدرال رزرو در بازار، به ویژه بازار فلزات گرانبها از هماکنون منعکس شده است.
این انتظارات برای تاثیر کاهش نرخ بهره بانکی در بازار فلزات گرانبها پس از اظهارات ماری دیلی، رئیس فدرال رزرو بخش سانفرانسیسکو شدت گرفت؛ به نحوی که وی با اشاره به عوامل نسبی تاثیرگذار و نوظهور بر نوسانات بازار کار در ایالات متحده آمریکا، تاکید کرد که فشارهای تورمی ناشی از تعرفههای تجاری ترامپ بیش از آنکه ساختاری و پایدار در نظر گرفته شوند، موقتی خواهد بود.
گفتنی است اظهارات دیلی به دلیل جایگاه ویژه وی در کمیته بازار باز فدرال رزرو و رویکرد همواره محتاطانه در بیان سیاستگذریهای پولی، مورد توجه قرار میگیرد. تاکید رئیس فدرال رزرو بخش سانفرانسیسکو بر آسیبپذیری بازار کار آمریکا نشان میدهد که مقامات فدرال رزرو بیش از گذشته نسبت به پویایی نرخ اشتغال در این کشور ابراز نگرانی کردهاند و احتمالا در کوتاهمدت حمایت از رشد اقتصادی، بر دغدغههای کاهش و کنترل نرخ تورم تقدم خواهد داشت.این چرخش در سیاستگذاریهای فدرال رزرو، به نفع داراییهای بدون بازدهی همچون نقره عمل کرده است؛ چراکه نرخ پایین بهره بانکی هزینه نگهداری فلزات گرانبها را کاهش خواهد داد.
فراتر از سیاستگذاریهای پولی، نگرانیها درباره تضعیف استقلال فدرال رزرو، به عاملی مهم در بازار فلزات گرانبها تبدیل شده است. اظهارات سیاسی در خصوص تضعیف استقلال بانک مرکزی آمریکا و همچنین تردیدها پیرامون وضعیت سیاستگذاری تجاری این کشور، موجب افزایش تقاضا برای داراییهای امن در بازار فلزات گرانبها شده است.
اگرچه نقره نسبت به طلا وابستگی بیشتری به تقاضا برای آن در صنایع دارد اما همچنان تقاضای آن از سوی سرمایهگذاران به منظور حفظ ارزش داراییهای خود مهم ارزیابی میشود زیرا سرمایهگذاران به دنبال تنوعبخشی به سبد داراییهای خود در شرایط بیثباتی سیاسی و اقتصادی هستند.
رونق بخش انرژی خورشیدی و جهش مصرف صنعتی نقره
از منظر تقاضای صنعتی، اهمیت راهبردی نقره در زیرساختهای انرژیهای تجدیدپذیر بیش از هر زمان دیگری آشکار شده است. جهش حجم صادرات سلولهای خورشیدی چین که در نیمه نخست سال ۲۰۲۵ بیش از ۷۰ درصد رشد را به ثبت رساند، نشاندهنده تغییرات بنیادین در توسعه زیرساخت انرژی جهانی است. این رشد چشمگیر نه تنها بازتابی از برتری تولید چین در فناوری فتوولتائیک بوده است بلکه بیانگر شتابگیری نرخ پذیرش جهانی انرژی خورشیدی نیز تفسیر میشود.
اهمیت این روند فراتر از افزایش مصرف نقره خواهد بود. در همین رابطه، برای هر گیگاوات ظرفیت انرژی در سیستم فتوولتائیک به حدود ۲۰ تن نقره نیاز است که عمدتا به منظور افزایش ویژگی رسانایی سلولهای خورشیدی به کار میرود. افزایش صادرات سلولهای خورشیدی از مبدا چین نشان میدهد که نصب سیستمهای خورشیدی در مقیاس جهانی با سرعت بیسابقهای در حال گسترش بوده و این امر تقاضای صنعتی پایدار برای نقره به وجود آورده است.
تصمیم دولت اندونزی برای راهاندازی مزرعه خورشیدی با ظرفیت حدود دو هزار مگاوات ظرفیت انرژی در این کشور شامل پروژههای بزرگ سیستمهای فتوولتائیک شناور، نمونهای مهم از روند شتاب جهانی برای نصب اینگونه سیستمها به شمار میرود. گفتنی است برای نصب نیروگاههای خورشیدی شناور به دلیل نیاز به دوام و مقاومت بیشتر در محیطهای آبی، به حجم بالاتری از نقره نیاز خواهد بود. تعهد مالزی به توسعه پروژههای خورشیدی شناور نشان میدهد که بازارهای نوظهور نیز در حال پذیرش فناوریهای پیشرفته تجدیدپذیر هستند و این روند محرک دیگری برای تقاضای صنعتی نقره محسوب میشود.
افزایش تقاضای سرمایهگذاران بخش خصوصی برای نقره و چشمانداز پایدار بازار این فلز
دادههای مربوط به موقیعتهای خرید و فروش سرمایهگذاران در شرایط نوسانی بازار، نشاندهنده اعتماد مداوم آنها به چشمانداز بلندمدت در خصوص رشد تقاضا برای نقره است. محصولات قابل معامله در بورس نقره در سطح جهانی طی نیمه نخست سال ۲۰۲۵ با ورود سرمایهای معادل ۹۵ میلیون اونس مواجه شدند و مجموع داراییهای تحت مدیریت این صندوقهای سرمایهای به ۱٫۱۳ میلیارد اونس رسید. این افزایش ارزش دارایی صندوقهای سرمایهای بیانگر آن است که سرمایهگذاران، قیمتهای کنونی در بازار نقره را نه تنها هیجانی در نظر نمیگیرند بلکه آن را پایدار تلقی میکنند.
اهمیت این افزایش سرمایهگذاری زمانی روشنتر میشود که بازار نقره با بازار طلا مقایسه شود. در حقیقت ورود ۹۵ میلیون اونس معادل حدود ۳ درصد تولید سالانه جهانی معادن نقره است؛ رقمی که نشان میدهد تقاضای سرمایهگذاران خصوصی، تاثیر قابل توجهی بر روند پویایی بازار فیزیکی این فلز گرانبها خواهد داشت.
تمرکز این حجم از سرمایه در دست سرمایهگذاران بزرگ، به طور بالقوه موجب روند افزایش تدریجی در قیمتهای نقره میشود؛ چراکه چنین سرمایهگذارانی معمولا افق زمانی بلندمدتتری برای نگهداری موقعیتهای خرید و فروش خود در نظر میگیرند. اگرچه رشد تقاضای سرمایهگذاران خصوصی و صنعتی پشتوانهای اساسی برای بازار نقره ایجاد کرده اما تقاضا برای زیورآلات نقره تحت فشار افزایش قیمتها قرار گرفته است.
در همین رابطه، مصرف نقره در بخش جواهرات به شدت نسبت به قیمتها در بازار فیزیکی متکی است. این وابستگی به ویژه در اقتصادهای نوظهور که زیورآلات نقره علاوه بر جنبه تزئینی، به منظور حفظ ارزش دارایی نیز خریداری میشود، بیشتر به چشم میآید. بنابراین، افزایش قیمتها میتواند به طور موقت تقاضای این بخش را کاهش دهد. با این وجود، روند چرخهای ایجاد شده در بازار زیورآلات نقره، احتمالا در برابر رشد ساختاری تقاضای صنعتی برای این فلز چندان تعیینکننده نخواهد بود.
تاثیر عوامل کلیدی بر بازار نقره
عملکرد فلز نقره در مقایسه با سایر کالاها و داراییهای مالی نشان میدهد که عوامل خاص و تاثیرگذار بر بازار این فلز گرانبها و نه صرفا وضعیت فعلی بازار کالا یا روند نزولی ارزش دلار، محرک اصلی افزایش قیمتها در بازار این فلز محسوب میشود. همگرایی سیاستگذاری پولی انبساطی فدرال رزرو، رشد تقاضای صنعتی و تقاضای سرمایهگذاران خصوصی برای نقره بستری مناسب فراهم کرده است که میتواند موجب تداوم روند افزایش در بازار این فلز گرانبها شود؛ اگرچه ممکن است نوسانهایی در کوتاهمدت در بازار نقره به ثبت برسد اما پویایی عرضه و تقاضا بیش از گذشته بر روند افزایش قیمت آن در آینده تاثیرگذار خواهد بود.
به نظر میرسد سیاستگذاری پولی انبساطی فدرال رزرو در قالب تغییرات در دامنه کاهش نرخ بهره بانکی، همچنان یکی از محرکهای اصلی در بازار نقره باقی خواهد ماند. از سوی دیگر، رشد ظرفیتهای تولید انرژی خورشیدی و استفاده از ابزارها و سیستمهای فناورانه ممکن است نیاز به استفاده از نقره در سیستمهای خورشیدی را افزایش دهد. همچنین، میزان تولید نقره از معادن همچنان محدود بوده و بازیافت آن برای استفاده در صنایع همچنان با موانعی همچون نبود فناوریهای لازم مواجه است.این شرایط در روند عرضه، همراه با رشد تقاضا برای نقره نشان میدهد که سطح قیمتی فعلی این فلز، بازتابی از یک روند متعادل جدید در بازار و نه یک جهش موقت در نرخ آن در نظر گرفته میشود. در مجموع، وضعیت فعلی بازار نقره نتیجه همگرایی میان سیاستگذاری پولی فدرال رزرو و افزایش تقاضا برای این فلز از سوی سرمایهگذاران خصوصی است.
در پایان میتوان گفت که اگرچه نوسانات قیمتی همواره به عنوان یک ویژگی ذاتی در بازار نقره باقی خواهند ماند اما شواهد حاکی از تداوم افزایش قیمت این فلز طی آینده پیشرو خواهد بود.